Gont bitumiczny, choć rzadko spotykany na dachach budynków mieszkalnych, stanowi ogromną większość w pokryciach dachów architektury ogrodowej. Altany, drewutnie, domki narzędziowe czy wiaty w znakomitej większości pokryte są właśnie gontem. Jego zalety jak niewielki koszt instalacji, łatwość wykonania czy niezaprzeczalna estetyka przekonują wiele osób do wyboru takiego właśnie pokrycia. Niestety jak w życiu, diabeł tkwi w szczegółach, dlatego postanowiłem przedstawić kilka punktów, które według mnie są kluczowe dla zapewnienia trwałości dachu krytego gontem bitumicznym.
Montaż obróbek dekarskich
Montaż obróbek dekarskich czyli specjalnie wygiętej w odpowiednie profile blachy, zabezpiecza warstwę nośną gontów. Gonty bitumiczne muszą być ułożone na tzw. deskowaniu (czyli deskach przymocowanych do krokwi). Często dla walorów estetycznych używa się tzw. boazerii / podbitki, czyli desek wyposażonych z jednej strony w pióro a z drugiej strony we wpust/nutę/frez. Montaż desek na pióra i wpusty pozwala na pracę desek w różnych warunkach wilgotności i temperatury zapobiegając pojawieniu się szpar między deskami. Znacząco podnosi to estetykę. Jeśli jednak estetyka dachu od spodu nie jest wymagana, można zastosować zwykłe deski lub tzw. płytowanie. Wykorzystuje się tutaj formatki z materiałów drewnopochodnych czyli płytę OSB lub MFP. Rozwiązanie to jest zarówno tańsze jak i szybsze w montażu. Podstawowymi elementami obróbek dekarskich są: - pas nadrynnowy – specjalnie wyprofilowana blacha wyposażona w tzw. kapinos, która odprowadza wodę z połaci dachowej do rynny lub poza dach zapobiegając zaciekaniu wody do warstwy nośnej – deskowania.
- wiatrownica – zapobiega zaciekaniu wody od boku połaci, czyli w tzw. szczycie. Obróbka ta również wyposażona jest w kapinos. Oczywiście istnieje znacznie więcej typów obróbek dekarskich, ale dla dachu krytego gontem bitumicznym te dwie są kluczowe dla jego trwałości.
Warstwa wstępnego krycia
W naszym kraju krycie gontem dachów budynków mieszkalnych stanowi rzadkość. Zdecydowana większość dachów krytych gontem bitumicznym to dachy altan, wiat, drewutni, domków ogrodowych, itp. To z kolei wiąże się najczęściej z niskim spadkiem takiego dachu. W tym przypadku warstwa wstępnego krycia jest kluczowa. Najczęstszym wyborem ze względów ekonomicznych i łatwości montażu jest papa podkładowa. To ona właśnie stanowi warstwę zabezpieczającą przed ewentualnymi zaciekami, które mogą pojawić się na dachu o małym stopniu nachylenia krytym gontem bitumicznym. Brak warstwy podkładowej to najczęstsza przyczyna szybkiej degradacji dachów na konstrukcjach architektury ogrodowej. Wiele firm oferujących gotowe domki narzędziowe czy altany, najpewniej z przyczyn ekonomicznych, pomija ten etap, narażając swoich klientów na rychłe problemy z cieknącym dachem. A przecież każdy dach, czy to kryty dachówką czy blachą posiada warstwę wstępnego krycia jak i warstwę właściwą. Dach kryty gontem bitumicznym nie stanowi tu żadnego wyjątku.
Warstwa wulkanizująca
Większość dostępnych na naszym rynku gontów bitumicznych jest samoprzylepna, czyli od spodu posiada specjalną warstwę bitumiczną, która po zdjęciu folii ochronnej i ułożeniu gontów na dachu, pod wpływem promieni słonecznych skleja się ze spodnią warstwą uszczelniając połączenie. Czasem w naszych pracach, spotykamy się z sytuacją, gdy folia zabezpieczająca przed ułożeniem starych gontów nie została usunięta przez poprzedniego wykonawce. Uniemożliwia to tzw. zwulkanizowanie – sklejenie gontów i ich uszczelnienie, a w ekstremalnych warunkach, przy porywistych wiatrach, może nawet być przyczyną zerwania gontów z połaci dachowej.
Rynny
Dla małych daszków system odprowadzenia wody z połaci dachowych nie jest wymagany, ale dla dachów o powierzchni powyżej 15 -20 m2 warto rozważyć montaż rynien. Oczywiście przy opadach o niewielkiej intensywności różnica nie będzie zauważalna. Dopiero duża ulewa usprawiedliwi niewielkie koszty związane z montażem systemu rynnowego.
Gwóźdź do trumny
Gwóźdź do trumny, a raczej jego brak. Niedopuszczalne jest stosowanie przez wielu wykonawców mocowanie mechaniczne na zszywki. Wszyscy producenci gontów dostępnych na naszym rynku wymieniają tylko jeden sposób mocowania mechanicznego – gwóźdź papowy. Zszywka przede wszystkim nie zapewnia odpowiedniego trzymania gontu i częstą sytuacją jest wyrwanie gontu ze zszywki. Dodatkowo zszywki nie są w żaden sposób zabezpieczane przed rdzewieniem. Po kilku sezonach zimowych obfitych w opady i dużą wilgotność zszywki dosłownie przestają istnieć.
Pamiętajmy, że często, a w przypadku dachów w szczególności, droga na skróty jest tą droższą i trudniejszą opcją. Poprawne wykonanie pokrycia dachowego z gontów bitumicznych uwzględniając sztukę dekarską i zalecenia producenta zapewni długie i bezproblemowe użytkowanie takiego dachu. Którego żywotność podobnie jak dachów krytych papą to 10 – 15 lat.